ช่วงนี้บ้านเรามีน้ำท่วมจากการที่ฝนตกหนัก จากอิทธิพลของพายุที่เกิดขึ้นในปีนี้ ทั้งไหหม่า นกเตน หมุ่ยฟ้า ไห่ถาง เนสาด และที่กำลังจะมาก็นาลแก มาดูกันค่ะ ว่าการตั้งชื่อพายุ มีกฎเกณฑ์อย่างไร
เมื่อถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 บรรดานักอุตุนิยมวิทยาในกองทัพอเมริกันซึ่งชอบใจวิธีตั้งชื่อพายุหมุนเขต ร้อนตามชื่อสตรี ด้วยความคิดถึงก็นำชื่อของคู่รักหรือภรรยาของตนมาใช้เป็นชื่อพายุ แต่ภายหลังก็มีนักสิทธิสตรีในสหรัฐฯออกมาประท้วงว่าการตั้งชื่อพายุทำให้ภาพ ลักษณ์ของผู้หญิงโหดร้าย ภายหลังจึงมีการตั้งชื่อผู้ชายด้วย
จนกระทั่ง พ.ศ. 2543 ประเทศและดินแดนต่าง ๆ รวมทั้งสิ้น 14 แห่งที่เป็นสมาชิกของคณะกรรมการพายุไต้ฝุ่นขององค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (World Meteorological Organizations Typhoon Committee) ลุกขึ้นมาจัดระบบการตั้งชื่อพายุหมุนเขตร้อนในแถบนี้ใหม่ โดยแต่ละประเทศ (หรือดินแดน) ได้ส่งชื่อพายุในภาษาของตนมาให้ประเทศละ 10 ชื่อ รวมทั้งสิ้นได้ 140 ชื่อ กำหนดให้ใช้ภาษาท้องถิ่นในแต่ละประเทศในการตั้งชื่อพายุ ได้แก่ กัมพูชา จีน เกาหลีเหนือ ฮ่องกง ญี่ปุ่น ลาว มาเก๊า มาเลเซีย ไมโครนีเซีย ฟิลิปปินส์ เกาหลีใต้ ไทย สหรัฐอเมริกา และเวียดนาม
สำหรับ ชื่อพายุจะแบ่งเป็น 5 กลุ่ม กลุ่มละ 28 ชื่อ เรียงตามชื่อประเทศของลำดับตัวอักษรภาษาอังกฤษ เริ่มจากกัมพูชา เรื่อยไปจนถึงเวียดนามซึ่งเป็นอันดับสุดท้าย โดยไทยเราอยู่อันดับที่ 12 เมื่อใช้หมด 1 กลุ่มก็จะขึ้นชื่อแรกในกลุ่มที่ 2 เรียงกันเรื่อยไปจนครบทุกกลุ่ม แล้วจึงกลับมาใช้ชื่อแรกของกลุ่มที่ 1 ใหม่อีกครั้ง
ด้วยเหตุนี้ ทางกรมอุตุนิยมวิทยาจึงได้ตั้ง "คณะกรรมการพิจารณารายชื่อและความหมายของชื่อ" ขึ้นเพื่อเป็นตัวแทนเสนอชื่อพายุในภาษาไทยที่ที่ประชุมของ "ศูนย์เตือนภัยพายุไต้ฝุ่นร่วม" (Joint Typhoon Warning Center (JTWC) ซึ่งตั้งอยู่ที่เกาะกวม ในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตก โดยมีสมาชิกอีก 14 ประเทศในโซนเดียวกันมาร่วมประชุม จนได้ชื่อพายุของไทยตามลำดับได้แก่ พระพิรุณ ทุเรียน วิภา รามสูร เมขลา มรกต นิดา ชบา กุหลาบและขนุน
ชุดที่ 1
ชุดที่ 1 | |||
ชื่อพายุ | ความหมาย | ที่มา (ประเทศ) | |
ดอมเรย | Damrey | ช้าง | กัมพูชา |
ไห่คุ้ย | Haikui | ดอกไม้ทะเล | จีน |
ไคโรจิ | Kirogi | ห่านป่า (ฝูงนกที่อพยพมาเกาหลีในฤดูใบไม้ร่วงและอพยพจากไปทางตอนเหนือในต้นฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งมีพฤติกรรมคล้ายกับพายุไต้ฝุ่น) | เกาหลีเหนือ |
ไคตั๊ก | Kai-tak | ชื่อสนามบินเก่าของฮ่องกง | ฮ่องกง (จีน) |
เทมบิง | Tembin | คันชั่ง; กลุ่มดาวคันชั่ง | ญี่ปุ่น |
โบลาเวน | Bolaven | ชื่อที่ราบสูงทางภาคใต้ของลาว | ลาว |
ซานปา | Sanba | ชื่อสถานที่ในมาเก๊า | มาเก๊า (จีน) |
เจอลาวัต | Jelawat | ชื่อปลาน้ำจืด | มาเลเซีย |
เอวิเนียร์ | Ewiniar | ชื่อเทพเจ้าแห่งพายุ (ภาษาพื้นเมืองของเกาะชุก) | ไมโครนีเซีย |
มาลิกซี | Maliksi | คำคุณศัพท์ในภาษาฟิลิปิโน แปลว่า "เร็ว" | ฟิลิปปินส์ |
เกมี | Gaemi | มด | เกาหลีใต้ |
พระพิรุณ | Prapiroon | ชื่อเทพเจ้าแห่งฝน | ไทย |
มาเรีย | Maria | ชื่อผู้หญิงในภาษาชามอร์โร (ภาษาพื้นเมืองเกาะกวมและหมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา) | สหรัฐอเมริกา |
เซินติญ | Son Tinh | เทพเจ้าแห่งขุนเขาในเทวตำนานของเวียดนาม | เวียดนาม |
โบพา | Bopha | ชื่อดอกไม้; ชื่อเด็กหญิง | กัมพูชา |
หวู่คง (หงอคง) | Wukong | ชื่อลิงในตำนานที่เดินทางไปกับพระถังซัมจั๋งและคณะ เพื่อไปอัญเชิญพระไตรปิฎกที่อินเดีย | จีน |
โซนามุ | Sonamu | ต้นสน | เกาหลีเหนือ |
ซานซาน | Shanshan | ชื่อหญิงสาว | ฮ่องกง (จีน) |
ยางิ | Yagi | แพะ; กลุ่มดาวแพะทะเล | ญี่ปุ่น |
หลี่ผี | Leepi | ชื่อน้ำตกที่สวยที่สุดทางตอนใต้สุดของลาว | ลาว |
เบบินคา | Bebinca | ชื่อขนมพุดดิงของมาเก๊า | มาเก๊า (จีน) |
รุมเบีย | Rumbia | ปาล์มสาคู | มาเลเซีย |
ซูลิก | Soulik | ตำแหน่งหัวหน้าเผ่าโบราณของเกาะโปนเป | ไมโครนีเซีย |
ซิมารอน | Cimaron | วัวป่าในฟิลิปปินส์ | ฟิลิปปินส์ |
เชบี | Jebi | นกนางแอ่น | เกาหลีใต้ |
มังคุด | Mangkhut | ชื่อผลไม้ | ไทย |
อูตอร์ | Utor | แนวพายุฝนฟ้าคะนอง (ภาษาพื้นเมืองของหมู่เกาะมาร์แชลล์) | สหรัฐอเมริกา |
จ่ามี | Trami | ชื่อดอกไม้ชนิดหนึ่ง อยู่ในวงศ์กุหลาบ | เวียดนาม |
ชุดที่ 2
ชุดที่ 2 | |||
ชื่อพายุ | ความหมาย | ที่มา (ประเทศ) | |
กองเรย | Kong-rey | ชื่อสาวงามในตำนาน; ชื่อภูเขา | กัมพูชา |
ยู่ทู่ | Yutu | กระต่ายในตำนาน | จีน |
โทราจิ | Toraji | ชื่อต้นไม้ มีดอกสวยงาม พบในหุบเขาของเกาหลี รากใช้ทำอาหารและยา | เกาหลีเหนือ |
มานหยี่ | Man-yi | ชื่อช่องแคบ ปัจจุบันใช้เป็นอ่างเก็บน้ำ | ฮ่องกง (จีน) |
อุซางิ | Usagi | กระต่าย; กลุ่มดาวกระต่ายป่า | ญี่ปุ่น |
ปาบึก (ปลาบึก) | Pabuk | ชื่อปลาน้ำจืดขนาดใหญ่ | ลาว |
หวู่ติ๊บ | Wutip | ผีเสื้อ | มาเก๊า (จีน) |
เซอปัต | Sepat | ปลาน้ำจืดซึ่งมีครีบเล็ก ๆ สำหรับคลาน | มาเลเซีย |
ฟิโทว์ | Fitow | ชื่อดอกไม้สวย มีกลิ่นหอม (ภาษาพื้นเมืองของเกาะยาป) | ไมโครนีเซีย |
ดานัส | Danas | ประสบ; รู้สึก | ฟิลิปปินส์ |
นารี | Nari | ดอกไม้ | เกาหลีใต้ |
วิภา | Wipha | ชื่อผู้หญิง | ไทย |
ฟรานซิสโก | Francisco | ชื่อผู้ชายในภาษาชามอร์โร (ภาษาพื้นเมืองเกาะกวมและหมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา) | สหรัฐอเมริกา |
เลกีมา | Lekima | ชื่อผลไม้ | เวียดนาม |
กรอซา | Krosa | ปั้นจั่น | กัมพูชา |
ไห่เยี่ยน | Haiyan | ชื่อนกทะเล | จีน |
โพดอล | Podul | ต้นหลิว (ต้นไม้ที่มักพบในเกาหลี) | เกาหลีเหนือ |
เหล่งเหลง | Lingling | ชื่อหญิงสาว | ฮ่องกง (จีน) |
คะจิกิ | Kajiki | ชื่อปลาทะเลที่เกล็ดจะเปลี่ยนสีเมื่อพ้นน้ำ; กลุ่มดาวปลากระโทงแทง | ญี่ปุ่น |
ฟ้าใส | Faxai | ชื่อผู้หญิง | ลาว |
เพผ่า | Peipah | ชื่อปลาสวยงามชนิดหนึ่งที่นิยมเลี้ยงในมาเก๊า | มาเก๊า (จีน) |
ตาปาห์ | Tapah | ชื่อปลาน้ำจืด | มาเลเซีย |
มิแทก | Mitag | ชื่อผู้หญิง (ภาษาพื้นเมืองของเกาะยาป); "ดวงตาของฉัน" | ไมโครนีเซีย |
ฮากิบิส | Hagibis | รวดเร็ว; ว่องไว | ฟิลิปปินส์ |
โนกูรี | Noguri | สุนัขพันธุ์ราคูน | เกาหลีใต้ |
รามสูร | Rammasun | ชื่อยักษ์ในเทพนิยายไทย | ไทย |
มัตโม | Matmo | ฝนตกหนัก | สหรัฐอเมริกา |
หะลอง | Halong | ชื่ออ่าวที่สวยงามแห่งหนึ่งในเวียดนาม | เวียดนาม |
ชุดที่ 3
ชุดที่ 3 | |||
ชื่อพายุ | ความหมาย | ที่มา (ประเทศ) | |
นากรี | Nakri | ชื่อดอกไม้ | กัมพูชา |
ฟงเฉิน | Fengshen | ชื่อเทพเจ้าแห่งลม | จีน |
คัลเมจิ | Kalmaegi | นกนางนวล (สัญลักษณ์แห่งท้องทะเล) | เกาหลีเหนือ |
ฟองวอง | Fung-wong | ชื่อยอดเขา แปลว่า "นกฟีนิกซ์" | ฮ่องกง (จีน) |
คัมมุริ | Kammuri | มงกุฎ; กลุ่มดาวมงกุฎเหนือ | ญี่ปุ่น |
พันฝน | Phanfone | สัตว์ | ลาว |
หว่องฟง | Vongfong | ตัวต่อ (แมลง) | มาเก๊า (จีน) |
นูรี | Nuri | นกแก้วชนิดหนึ่ง | มาเลเซีย |
ซินลากอ | Sinlaku | ชื่อเทพธิดาในนิยายของชาวเกาะคอสไร | ไมโครนีเซีย |
ฮากุปิต | Hagupit | เฆี่ยนตี | ฟิลิปปินส์ |
ชังมี | Jangmi | กุหลาบ | เกาหลีใต้ |
เมขลา | Mekkhala | ชื่อเทพธิดาในเทพนิยายไทย | ไทย |
ฮีโกส | Higos | มะเดื่อ (ภาษาพื้นเมืองเกาะกวมและหมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา) | สหรัฐอเมริกา |
บาหวี่ | Bavi | ชื่อทิวเขาในภาคเหนือของเวียดนาม | เวียดนาม |
ไม้สัก | Maysak | ชื่อต้นไม้ | กัมพูชา |
ไห่เฉิน | Haishen | ชื่อเทพเจ้าแห่งท้องทะเล | จีน |
โนอุล | Noul | แสงวาบ; ท้องฟ้าสีแดง | เกาหลีเหนือ |
ดอลฟิน | Dolphin | โลมาขาวที่อาศัยอยู่ในน่านน้ำฮ่องกงและเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของฮ่องกง | ฮ่องกง (จีน) |
คุจิระ | Kujira | วาฬ; กลุ่มดาววาฬ | ญี่ปุ่น |
จันหอม (จันทน์หอม) | Chan-hom | ชื่อไม้หอมชนิดหนึ่ง | ลาว |
หลิ่นฟ้า | Linfa | ดอกบัว | มาเก๊า (จีน) |
นังกา | Nangka | ขนุน | มาเลเซีย |
เซาเดโลร์ | Soudelor | ชื่อหัวหน้าเผ่าในเทพนิยายของชาวเกาะโปนเป | ไมโครนีเซีย |
โมลาเว | Molave | ไม้เนื้อแข็งชนิดหนึ่ง นิยมใช้ทำเครื่องเรือน | ฟิลิปปินส์ |
โคนี | Goni | หงส์ | เกาหลีใต้ |
มรกต | Morakot | มรกต | ไทย |
เอตาว | Etau | เมฆพายุ (ภาษาพื้นเมืองของหมู่เกาะปาเลา) | สหรัฐอเมริกา |
หว่ามก๋อ | Vamco | ชื่อแม่น้ำในภาคใต้ของเวียดนาม | เวียดนาม |
ชุดที่ 4
ชุดที่ 4 | |||
ชื่อพายุ | ความหมาย | ที่มา (ประเทศ) | |
กรอวาญ (กระวาน) | Krovanh | ชื่อต้นไม้ | กัมพูชา |
ตู้เจี้ยน | Dujuan | ชื่อไม้ดอก | จีน |
มูจิแก | Mujigae | รุ้ง | เกาหลีเหนือ |
ฉอยหวั่น | Choi-wan | เมฆซึ่งมีสีสันสวยงาม | ฮ่องกง (จีน) |
คอบปุ | Koppu | ถ้วย; กลุ่มดาวถ้วย | ญี่ปุ่น |
กิสนา (กฤษณา) | Ketsana | ชื่อไม้หอมชนิดหนึ่ง | ลาว |
ป้าหม่า | Parma | อาหารชนิดหนึ่งของมาเก๊า ประกอบด้วยแฮม ตับไก่ และเห็ด | มาเก๊า (จีน) |
เมอโลร์ | Melor | ดอกมะลิ | มาเลเซีย |
เนพาร์ตัก | Nepartak | นักรบผู้มีชื่อเสียงชาวเกาะคอสไร | ไมโครนีเซีย |
ลูปีต | Lupit | ความโหดร้ายทารุณ | ฟิลิปปินส์ |
มีรีแน | Mirinae | ทางช้างเผือก | เกาหลีใต้ |
นิดา | Nida | ชื่อผู้หญิง | ไทย |
โอไมส์ | Omais | การเคลื่อนที่ไปรอบ ๆ (ภาษาพื้นเมืองของหมู่เกาะปาเลา) | สหรัฐอเมริกา |
โกนเซิน | Conson | ชื่อสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ | เวียดนาม |
จันทู | Chanthu | ชื่อดอกไม้ | กัมพูชา |
เตี้ยนหมู่ | Dianmu | เจ้าแม่สายฟ้า | จีน |
มินดอลเล | Mindulle | แดนดิไลออน ดอกไม้เล็ก ๆ สีเหลือง บานในฤดูใบไม้ผลิ สื่อถึงจิตใจที่อ่อนโยนและบริสุทธิ์ของสาวเกาหลี | เกาหลีเหนือ |
ไลออนร็อก | Lionrock | ชื่อหินบนเขาแห่งหนึ่งในฮ่องกง รูปร่างคล้ายสิงโตหมอบ | ฮ่องกง (จีน) |
คอมปาซุ | Kompasu | วงเวียน; กลุ่มดาววงเวียน | ญี่ปุ่น |
น้ำเทิน | Namtheun | ชื่อแม่น้ำสายหนึ่ง เป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำโขง | ลาว |
หม่าโหล | Malou | หินโมรา | มาเก๊า (จีน) |
เมอรันตี | Meranti | ชื่อต้นไม้ | มาเลเซีย |
ฟานาปี | Fanapi | หมู่เกาะปะการัง (อะทอลล์) เล็ก ๆ | ไมโครนีเซีย |
มาลากัส | Malakas | แข็งแกร่ง; เต็มไปด้วยพลัง | ฟิลิปปินส์ |
เมกี | Megi | ปลาดุก | เกาหลีใต้ |
ชบา | Chaba | ชื่อดอกไม้; ชื่อผู้หญิง | ไทย |
แอรี | Aere | ลมพายุ (ภาษาพื้นเมืองของหมู่เกาะมาร์แชลล์) | สหรัฐอเมริกา |
ซงด่า | Songda | ชื่อแม่น้ำในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของเวียดนาม เป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำแดง | เวียดนาม |
ชุดที่ 5
ชุดที่ 5 | |||
ชื่อพายุ | ความหมาย | ที่มา (ประเทศ) | |
สาลิกา | Sarika | ชื่อนกชนิดหนึ่ง ชอบร้องเพลง | กัมพูชา |
ไหหม่า | Haima | ม้าน้ำ | จีน |
มิอะริ | Meari | เสียงสะท้อน (หมายถึง ทันทีที่เกิดพายุไต้ฝุ่น คำประกาศแจ้งของคณะกรรมการไต้ฝุ่นก็จะสะท้อนก้องไปสู่ประเทศสมาชิก) | เกาหลีเหนือ |
หมาง้อน | Ma-on | ชื่อยอดเขา แปลว่า "อานม้า" | ฮ่องกง (จีน) |
โทะคาเงะ | Tokage | สัตว์เลื้อยคลานจำพวกจิ้งจก ตุ๊กแก; กลุ่มดาวกิ้งก่า | ญี่ปุ่น |
นกเตน (นกกระเต็น) | Nock-ten | ชื่อนก | ลาว |
หมุ่ยฟ้า | Muifa | ดอกบ๊วย | มาเก๊า (จีน) |
เมอร์บุก | Merbok | ชื่อนกชนิดหนึ่ง | มาเลเซีย |
นันมาดอล | Nanmadol | โบราณสถานที่มีชื่อเสียงบนเกาะโปนเป ได้ชื่อว่าเป็น "เวนิสแห่งแปซิฟิก" | ไมโครนีเซีย |
ตาลัส | Talas | ความแหลม; ความคม | ฟิลิปปินส์ |
โนรู | Noru | กวาง | เกาหลีใต้ |
กุหลาบ | Kulap | ชื่อดอกไม้ | ไทย |
โรคี | Roke | ชื่อผู้ชายในภาษาชามอร์โร (ภาษาพื้นเมืองเกาะกวมและหมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา) | สหรัฐอเมริกา |
เซินกา | Sonca | ชื่อนกชนิดหนึ่ง ชอบร้องเพลง | เวียดนาม |
เนสาด | Nesat | การทำประมง | กัมพูชา |
ไห่ถาง | Haitang | ชื่อผลไม้ของจีน | จีน |
นาลแก | Nalgae | ปีก (หมายถึงการโบยบิน เคลื่อนที่ เคลื่อนไหวอย่างมีอิสระ) | เกาหลีเหนือ |
บันยัน | Banyan | ชื่อต้นไม้ | ฮ่องกง (จีน) |
วาชิ | Washi | นกอินทรี; กลุ่มดาวนกอินทรี | ญี่ปุ่น |
ปาข่า (ปลาข่า) | Pakhar | โลมาอิรวดีที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำโขงตอนล่าง | ลาว |
ซันหวู่ | Sanvu | หินปะการัง | มาเก๊า (จีน) |
มาวาร์ | Mawar | กุหลาบ | มาเลเซีย |
กูโชล | Guchol | ขมิ้น (ภาษาพื้นเมืองของเกาะยาป) | ไมโครนีเซีย |
ตาลิม | Talim | แหลมคมหรือด้านคมของใบมีด | ฟิลิปปินส์ |
ทกซุริ | Doksuri | นกอินทรี | เกาหลีใต้ |
ขนุน | Khanun | ชื่อผลไม้ | ไทย |
วีเซนเต | Vicente | ชื่อผู้ชายในภาษาชามอร์โร (ภาษาพื้นเมืองเกาะกวมและหมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา) | สหรัฐอเมริกา |
ซาวลา | Saola | วัวป่าชนิดหนึ่งที่เพิ่งค้นพบในจังหวัดห่าติ๋งของเวียดนาม | เวียดนาม |
กฎน่ารู้
สำหรับชื่อพายุลูกใดที่มีความรุนแรงมากจนสร้างความเสียหายในบริเวณกว้างจะถูกยกเลิกไป และตั้งชื่อใหม่
ข้อตกลง พายุลูกถัดไปจะมีชื่อตามลำดับที่ตั้งไว้ เช่น พายุลูกปัจจุบันคือ นกเตน ลูกต่อไปก็จะชื่อ หมุ่ยฟ้า, เมอร์บุก, ... ไล่ไปตามลำดับ หากชื่อในชุดที่ 1 หมดก็ให้เริ่มที่ชื่อแรกในชุดที่ 2 ทำอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ จนหมดชื่อสุดท้ายในชุดที่ 5 จากนั้นนำชื่อพายุในชุดที่ 1, 2, 3, 4 และ 5 กลับมาใช้ซ้ำอีก
ที่มา : วิกิพีเดีย
มติชนออนไลน์
วันที่ 02 สิงหาคม พ.ศ. 2554
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น