โดย ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์และคณะ
พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ถือเป็นพระที่นั่งประธาน ในบรรดาพระที่นั่งต่างๆ ของหมู่พระมหามณเฑียร ทั้งนี้เนื่องจากเป็นพระที่นั่งองค์แรก ที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงสร้างขึ้น และได้ทรงใช้เป็นพระราชพิธีมณฑล ในการพระราชพิธีปราบดาภิเษกครั้งแรก ตลอดจนเป็นพระราชพิธีมณฑล ในการพระราชพิธีราชาภิเษก เต็มรูปแบบตามโบราณราชประเพณี เป็นพระที่นั่งที่ทรงเสด็จขึ้นเฉลิมพระราชมณเฑียร และทรงประทับอยู่ตลอดรัชกาล
นอกไปจากนั้นแล้ว พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ยังเป็นพระราชพิธีมณฑล สำหรับประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก สืบเนื่องกันมาทุกรัชกาล ที่เหนือสิ่งอื่นใด ที่นี่คือพระวิมานที่บรรทมของสมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า หรือเรียกกันอย่างภาษาชาวบ้านว่า บ้านของพระเจ้าแผ่นดินในกาลก่อนนับแต่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มาจนถึงพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งภายหลังได้เสด็จย้ายไปประทับที่พระอภิเนาวนิเวศน์ นับแต่ปี พ.ศ.2402
อย่างไรก็ตาม ภายหลังต่อมาที่สมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า ได้ทรงสถาปนาที่ประทับขึ้นใหม่ สำหรับเป็นที่ประทับตามพระราชอัธยาศัยแล้ว จึงทรงมิได้ประทับอยู่ที่ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน เช่นกาลก่อน แต่ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกตามโบราณราชประเพณี จะต้องจัดให้มีการพระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียร ณ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน โดยจะต้องทรงเสด็จพระราชดำเนินมาประทับบรรทม เป็นพระฤกษ์ ตามพระราชพิธีโบราณมงคลทุกๆ พระองค์
โดยพระราชพิธีจะเริ่มต้นด้วยการที่สมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า ทรงภูษิตาภรณ์สีประจำวันเสด็จพระราชดำเนิน ขึ้นประทับ ณ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน มีราชวงศ์ฝ่ายใน (ผู้หญิง) เชิญเครื่องราชูปโภคตาม ครั้นได้ฤกษ์ สมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า เสด็จขึ้นประทับบนที่พระบรรทม ชาวประโคมลั่นฆ้องชัย ประโคมแตรสังข์ เครื่องดุริยางค์ พระบรมวงศ์ผู้ใหญ่ฝ่ายใน ถวายพระแส้หางช้างเผือก จั่นหมากทอง และกุญแจทอง แล้วจึงเอนพระองค์ลงบรรทมเป็นพระฤกษ์
ความสำคัญของพระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ไม่ได้มีเพียงแต่เป็นพระราชพิธีมณฑล สำหรับพระราชพิธีบรมราชาภิเษก และพระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียรเท่านั้น หากแต่เป็นที่ประทับอยู่จนตลอดรัชกาลของ สมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า นับแต่รัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 4 นอกไปจากนั้นแล้ว ณ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมานองค์นี้ ยังเป็นพระที่นั่งที่รัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 6 ทรงเสด็จสู่สวรรคต จึงนับเป็นพระที่นั่งองค์ประธานที่มีความสำคัญยิ่ง นับตั้งแต่เสด็จทรงครองราชย์ ตราบทรงเสด็จสู่สวรรคาลัยของสมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้า แห่งชาวสยามในกาลก่อน
@คมชัดลึก
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น